Cansu Aydemir
KÜTAHYA - Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından hayata geçirilen 'Un Destek Projesi' kapsamında meslek kodu pideci ve fırıncı olarak geçen esnaf, unu indirimli fiyattan satın alabilecek. 2022 yılı mayıs ayına kadar sürmesi öngörülen uygulamayla ekmek fiyatlarının daha da artmasının önüne geçilmesi hedefleniyor. Ancak Kütahya'da fırıncılar ya önceden başka fabrikalarla anlaşma yaptıkları ya da verilen unun özellikle pide yapımına uygun olmamasından dolayı TMO'nun uygulamasından yararlanamıyor.

FABRİKALARA YARI FİYATA BUĞDAY

TMO, buğday almak için başvuran fabrikalara, serbest piyasada 4,5-5 TL’den satılan buğdayı 2,6 TL’den veriyor. Bunun karşılığında da ortalama 450 TL’ye satılan unun çuvalının 185-200 TL arasında bir fiyata esnafa ulaştırılacağına dair taahhütname alıyor. 81 ili kapsayan çalışmada anlaşma sağlayan fabrikalar çevre illerdeki esnafa da un satışı yapabiliyor.

PASTACI VE GÖZLEMECİLER FAYDALANAMIYOR

TMO’da alınan bilgiye göre stoklar, un regülasyonu için yeterli seviyede. Bir yandan da stok takviyesi devam ediyor. Pastacı ve gözlemecilerin regülasyona dâhil edilmediğini açıklayan TMO yetkilileri, şu bilgiyi aktardı: “Ucuz ama kaliteli unu fabrikalara satıyoruz, bunun karşılığında da piyasaya ucuz ekmeklik un üretmelerini istiyoruz. Eylül ayından itibaren ülke genelinde yaklaşık 380 fabrika ile anlaşmaya varıldı. Biz fırıncı ile un fabrikası arasındaki ticarete müdahil olmuyoruz. Sadece bize ucuz un satma taahhüdünde bulunan un fabrikalarının taahhütlerine uyup uymadıklarını fırıncı esnafı üzerinden kontrol ediyoruz.”

Öte yandan un almak isteyen esnafın herhangi bir limite tabi tutulmadığı da belirtildi.

'HEDEF EKMEK ZAMLARININ ÖNÜNE GEÇMEK'

Ülke geneline uygulanan sübvanse çalışmasından faydalanan illerden biri de Kütahya oldu. Kütahya Ticaret ve Sanayi Odası (KUTSO) ile esnaf odalarına bağlı pideci ve fırıncıların destekten yararlandığını açıklayan Kütahya Lokantacılar Odası Başkanı Bayram Akkaya “Devletimizin vermiş olduğu destekle beraber pidecilerimiz ortalama fiyatı şu anda 450 TL olan unu 212,95 TL’ye alacak. Esnafımız siparişlerini vermeye başladı. Önümüzdeki hafta içinde de unları teslim edilecek. Satılan undan ekmek yapılıyor, bir üst kaliteye sahip olanından da pideciler faydalanabiliyor. Esnafın maliyetini, girdi fiyatlarını düşürerek ekmek zamlarının da önüne geçmek hedefleniyor. Biz de bunun aracısıyız” dedi.

FIRINCI ESNAFI TERCİH ETMEDİ

TMO çalışmasının Kütahya’da uygulandığının açıklanması üzerine sahada yapılan çalışmada, fırıncı esnafının indirimden faydalanmadığı görüldü. Kimi fırıncılar Kütahya yerine Afyonkarahisar’da bulunan anlaşmalı fabrikalardan un temin ettiğini söylerken, kimi fırıncılar da aracı olan fabrikanın unundan ekmek yapılamayacağını belirtti. Satılan un ile sadece somun ekmek yapılabildiğini kaydeden fırıncılar, diğer ekmek çeşitlerinin yapımında kullanılan unu yine yüksek fiyattan almak zorunda olduklarını dile getirdiler. Görüşme yapılan pideci esnafı ise regülasyon kapsamındaki unun, ürettikleri pide çeşidinin çoğu için uygun olmadığını, unu anlaşmalı oldukları başka firmalardan 450 liraya temin ettiklerini açıkladılar.